Weblog Ecomare: Een aangepast skelet

za 23 mrt, 08:00 Natuur

Dit weet je vast nog wel van de biologieles: het skelet van alle zoogdieren heeft hetzelfde bouwplan. Ze hebben allemaal een schedel, een wervelkolom met ribben, schouderbladen, een bekken en voor- en achterpoten, met altijd dezelfde serie botjes. Toch verschillen die skeletten per diergroep enorm in vorm. Dat komt omdat ze dat skelet heel verschillend gebruiken en daar is het aan aanpast. Dat geldt voor mensen, voor vleermuizen, voor paarden en zeker ook voor zeehonden.

Geen looppoten

Vergeleken met andere zoogdieren hebben zeehonden een vreemd gevormd langwerpig bekken, heel korte stevige dijbeentjes en heel korte opperarmbeentjes. Ook de ellepijp, het spaakbeen, scheenbeen en kuitbeen zijn bij een zeehond heel anders gevormd dan bij bijvoorbeeld een varken, beer of mens. Dat komt omdat ze met hun poten, pardon hun flippers, niet of nauwelijks lopen maar wel heel veel zwemmen. Die flippers moeten vooral stevig en stijf zijn, om zich tegen het water te kunnen afzetten.

Ander gebit

Ook de schedel van een zeehond verschilt van andere zoogdieren. Dat is vooral te zien aan het gebit. Bij zeehonden zie je nauwelijks verschil tussen tanden en kiezen. Ze gebruiken hun gebit nooit om te kauwen, maar wel om vissen te grijpen en vast te houden. Daar heb je een flinke rij puntige tanden of kiezen voor nodig. Bij grijze zeehonden zijn ze eenpuntig, bij gewone zeehonden driepuntig.

Botten herkennen

Doordat het skelet is aangepast aan het leven in het water, zwemmend en jagend op vis, is het vaak niet zo moeilijk om botten van zeehonden te herkennen. Dat is mooi, want er komen heel wat vragen over botten binnen bij Ecomare, en daar zitten veel zeehondenbotten bij. Wat wel lastig is, is het herkennen van wervels en ribben van zeehonden. Die botten lijken bij bijna alle zoogdieren heel sterk op elkaar. Dat komt omdat wervels en ribben bij al die dieren dezelfde functie en gebruik hebben: om te ademen, de rug te krommen en het lijf te draaien.

Vragen bij Ecomare

Als je een bot vindt, bijvoorbeeld op het strand, en je wilt weten wat het is en van welk dier, dan kun je dit bij Ecomare vragen. Maak dan foto’s van alle kanten van het bot, bij voorkeur met een liniaal erbij. Stuur de foto’s naar conservator@ecomare.nl, dan zal ik het bot voor je determineren. Als je op Texel bent, kun je er ook gewoon mee naar onze receptie.

Door conservator Arthur Oosterbaan