Eilanders onder elkaar (49)
Eilanders onder elkaar Koopt Texelsche waar, dan helpen wij elkaar! Elisabeth denkt na over lokaal kopen. Hebben we al die buitenlandse producten in de supermarkt echt nodig? Kan Texel helemaal zelfvoorzienend worden, ook qua energie? Henk ziet op Wieringen vooral de windmolens draaien. ‘Eilanders onder elkaar’, hun wekelijkse tweespraak tussen twee eilanden, staat deze week alleen online.Henk,
Koop lokaal, is een nieuwe trend geworden. Super hip, terug naar hoe het was, zou je kunnen zeggen. Jaren hebben mensen erover gedaan om spullen van allerlei plekken te halen, om het aanbod te vergroten. Zodat je nu in de supermarkt citroenen uit Spanje koopt, druiven uit India en bananen uit Colombia. Waar en hoe kleren gemaakt zijn, is vaak niet erg duidelijk. Helemaal niet zo duurzaam, blijkt dat. Wie had dat nou kunnen bedenken? Hoe kijk jij daar tegenaan Henk? Hebben we al die buitenlandse producten echt allemaal nodig of kunnen we ook best zonder?
Sinds kort hebben wij via onze collega Michelle ook een paar keer in de week eten via een maaltijdbox. Helemaal niet lokaal is dat, maar ze claimen wel duurzaam en CO2-neutraal te zijn. Dat is dan wel weer goed. En de lokale supermarkten zullen er niet zo veel last van hebben als wij wat minder vaak langskomen. Maar wat uiteindelijk nou beter voor het milieu is?
Het lijkt een beetje ironisch, dat de mensheid jaren heeft besteed aan het uitbreiden van de productielijn. Nu moeten er eigenlijk weer een boel stappen terug worden genomen, om de belasting op de aarde te verminderen. Ineens is het weer belangrijk te weten waar spullen vandaan komen en door welke handen ze zijn gegaan. Vroeger was dat vast gemakkelijker. De melk kwam van de koe naar de boer, naar de melkjongen, naar de klant. Het lijkt mij wel mooi als ze bij producten een soort lijstje kunnen toevoegen van alle mensen die eraan gewerkt hebben. Hoeveel namen zouden erop staan?
Op Texel is dat lokaal kopen helemaal zo gek nog niet. Er groeit en graast hier van alles. We zouden het helemaal niet slecht doen op enkel eigen productie. Een paar windmolens erbij, dan we hebben ook nog eigen windenergie, maar dat zien de Texelaars dan weer niet zitten.
Nou moet ik eerlijk bekennen, dat dat lokaal inkopen bij ons op het moment niet zo heel goed gaat. We kopen een boel via het internet, het is lekker makkelijk en lekker snel. In coronatijd (en met de verhuizing) is dat exponentieel gestegen. In het begin durfden we niet echt naar de winkels, het was hier soms ook nog hartstikke druk. En in de afgelopen maanden waren de winkels natuurlijk dicht, maar het loopt voor mijn gevoel soms een beetje uit de hand. Prasath vindt het ook belangrijk om duurzaam in te kopen, als de portemonnee dat toelaat, dus wellicht is dit ook wel een goede reminder voor onszelf om weer lokaal te gaan winkelen.
Groeten, Elisabeth
Elisabeth,
‘Koopt Nederlandsche waar, dan helpen wij elkaar’ riepen in 1933 de Nederlandse fabrikanten om de economische crisis van toen het hoofd te bieden. Nu zijn we ook in crisis en is de blik vooral gericht op de plaatselijke middenstand, die zwaar zucht onder de coronamaatregelen. Maar daarvoor ging het in die sector al minder, door het internetgewinkel waarop niet iedere kleine middenstander een antwoord heeft.
Op Texel merk je dat misschien niet zo. Door de enorme toegevoegde waarde van het toerisme is er een winkelstand, waarbij ik me de ogen uitkijk. De Texelaars alleen hadden daar nooit voor kunnen zorgen. In mijn woonplaats Den Oever, met dik tweeduizend inwoners en weinig toerisme, werd onlangs de bakkerij gesloten en er is nog maar één slager. De winkelstand is in twintig jaar tijd gehalveerd.
Dat is voor een deel ook de schuld van de Wieringers zelf. We hebben een mooie supermarkt, maar er zijn nogal wat dorpsgenoten die naar elders gaan voor een kar vol levensmiddelen, omdat daar ook meer andere winkels zijn. Ik denk ook wel eens dat sociale controle daarin een rol speelt. Dat een bekende bij je in het karretje naar de chips en cola kijkt en denkt: ‘O, dus daardoor ben je zo dik’, is niet fijn. Of deze: ‘Heb je een feestje?’ Als dan in je eigen dorp de winkel, waar je wel eens een vergeten boodschap deed, dichtgaat, grijp je mis. Daar hebben wij het volgende op gevonden. Wij geven de gemeente graag de schuld van alles wat we zelf hebben laten gebeuren.
Qua lokale producten is het hier natuurlijk niet te vergelijken met jouw eiland. Ik heb al heel wat Texelse producten uitgeprobeerd – vooral bier, kaas, ijs en lamsworst – en die zijn in het algemeen van hoge kwaliteit. Maar ja, je betaalt wel wat meer voor het ambachtelijke werk. De grote bulk is altijd goedkoper en dan word je ook nog eens lekker gemaakt met goedkope lokkertjes. Je moet er dus wat voor over hebben en weerstand bieden. Maar koop je Texelse waar, dan help je elkaar. Je weet wat je krijgt en het maakt je ecologische voetafdruk, hoe nietig ook, wat kleiner.
Praat alleen niet lichtzinnig over windmolens. Daar hebben we er hier in de buurt heel veel van, niet tot ieders genoegen. Het zijn van die dingen die je misschien nodig vindt, maar liever ergens anders ziet staan. Texel heeft er nog net op tijd een stop op gezet, lijkt me, al zou je er bij ’t Horntje misschien een paar kunnen neerzetten. Dan kunnen onze windmolens naar elkaar zwaaien. Maar denk er op zijn minst goed over na.
Groeten, Henk