Vogels kijken: Een nieuw jaar, nieuwe kansen
Natuur Nieuw jaar nieuwe kansen; zal dit ook gelden voor de vogels? Ik weet niet of vogels zo denken, maar in heel wat opzichten hebben vogels echt nieuwe kansen nodig. Hopelijk dit jaar. In bepaalde opzichten is het jaar goed begonnen. Bijna nooit was het eind december en begin januari zo nat als in de afgelopen weken. Veel graslanden en akkers stonden plasdras. Dat wil zeggen: het water stond op het land. Dit is vervelend als je het land wilt gebruiken om vee in te scharen of om op te rijden. Maar voor de vogels is dat heel prettig.Door een hoge waterstand zit het voedsel hoog in de bodem en kunnen vogels er gemakkelijk bij. Natte grond is ook zachter dan normaal, dus kunnen de vogels gemakkelijk met hun snavels in de grond komen. Nu is het nog te vroeg om te zeggen dat deze natte periode nieuwe kansen biedt. Ons waterhuishoudkundige systeem is er nog steeds op ingericht een overschot aan water zo snel mogelijk weg te malen naar de Waddenzee. Binnendijks behoort het droog te zijn.
Watertekort
Echter, de laatste jaren, door weersveranderingen, is er tijdens het voorjaar en gedurende de zomer steeds vaker een watertekort. Zowel voor de natuur als voor de landbouw. Voor de vogels speelt dit al heel lang; eigenlijk al vanaf de jaren 50, na de ruilverkavelingen. Echter ook voor ons mensen begint deze droogte in het groeiseizoen vervelend te worden. Daarom gaan er steeds meer stemmen op om meer water binnendijks vast te houden in plaats van zomaar weg te malen. Hopelijk doen we dit niet alleen voor eigen gewin maar mogen de vogels - en andere natuur - hier in de toekomst ook van profiteren.
Weidevogels
Weidevogels hebben vanaf hun aankomst in de broedgebieden natte weilanden nodig met een hoog grondwater en het liefst veel plasdrasdelen op het land. Hier is zoals gezegd veel voedsel te vinden. Als het in het voorjaar te droog is, vinden bijvoorbeeld de grutto’s, na aankomst uit Afrika en Zuid-Europa, onvoldoende voedsel om op goed gewicht te komen.
Op gewicht komen
De grutto’s raken veel gewicht kwijt tijdens de lange trektocht en moeten in korte tijd veel eten vinden. Liefst in hun broedgebied. Daarom is het zo belangrijk dat er in de gebieden als Dorpzicht, Waalenburg, De Bol en Dijkmanshuizen een zo hoog mogelijk waterpeil is en blijft. Hier houden zowel grutto’s als veel andere weidevogels van. Hopelijk blijft het dus een natte winter, dan krijgen de weidevogels nieuwe kansen.
IJsvogels
Hopelijk ook nieuwe kansen voor de ijsvogels. Dit bijzonder mooie vogeltje is best algemeen op Texel. In tegenstelling tot zijn naam kan de ijsvogel bijzonder slecht tegen ijs. Bevroren water betekent het einde van veel exemplaren, want ze kunnen niet meer bij hun eten en zijn binnen enkele dagen dood. Nu we een paar jaar geen strenge winters meer hebben gehad zien we weer veel ijsvogels, ook op Texel. Maar gebroed hebben ze nog nooit op Texel, daarom misschien dit jaar nieuwe kansen voor de ijsvogels. Ze broeden in steile oevers boven het water. Die plekken zijn er wel en voedsel is er ook, dus alle ingrediënten voor het eerste broedgeval van de ijsvogel op Texel. Wie weet.
Minipinguïn
Nieuwe kansen waren er dit nieuwe jaar ook voor de vogelaars. Die werden begin januari alweer getrakteerd op een zeldzame zwarte zeekoet die in de Haven van Oudeschild zwom. Daar liet deze minipinguïn zich mooi bekijken. De dagen erna zwom de vogel voor de Waddendijk tussen Oost en Oudeschild en liet hij zich voor de vogelliefhebbers mooi zien. De zwarte zeekoet broedt op de steile kusten van Scandinavië en wordt hier gedurende de winter soms gezien. Hopelijk is deze zwarte zeekoet niet te ver afgedwaald en krijgt deze vogel ook nieuwe kansen.
Tekst: Marc Plomp